Γνωρίζεις τι κάνουν τα φίλτρα?
Καλά ναι, φιλτράρουν τα πράγματα που τα διαπερνούν, αλλά υπάρχουν περισσότερα πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για αυτά...

O αέρας θα μπορούσε να παρομοιαστεί με το αίμα και το φαγητό για τον κινητήρα ενός αυτοκινήτου και για τον λόγο που δεν θες έναν ιό στον αίμα σου (πχ AIDS) ή μια μύγα στο φαγητό σου για τον ίδιο λόγο δεν θέλει και η μηχανή σου περίεργα πράγματα μέσα από τον αέρα που την διαπερνά.

Τι κάνει?

Η δουλειά των φίλτρων του αέρα είναι να σταματούν την σκόνη και γενικά διάφορα θραύσματα που τυχόν να υπάρχουν στον αέρα ή άλλα μικροσκοπικά σωματίδια που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι να εισέρθουν στον κινητήρα και να προκαλέσουν κάποια βλάβη στο μοτέρ.

Τα υλικά των φίλτρων αέρα

Τα στοιχεία από τα οποία μπορεί να αποτελείται ένα φίλτρο αέρα είναι από τέσσερα διαφορετικά υλικά. Καταρχάς υπάρχουν τα λεγόμενα χάρτινα φίλτρα που είναι φτηνά και αποτελεσματικά. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος γιατί τα χρησιμοποιούν τα αυτοκίνητα παραγωγής, αν και δεν έχουν maximum απόδοση και δεν καθαρίζονται.

Αλλη κατηγορία φίλτρων είναι τα φίλτρα γάζας που είναι τα πιο κοινά aftermarket φίλτρα. Φιλτράρουν καλύτερα τον εισερχόμενο αέρα και επιτρέπουν την καλύτερη ροή του. Ακόμα υπάρχει η δυνατότητα καθαρισμού τους και χρειάζεται να τα ψεκάσεις με ένα ειδικό λάδι για να είναι ικανά να λειτουργήσουν σωστά.

Τα φίλτρα από αφρώδες υλικό επιτρέπουν την εισαγωγή πολύ περισσότερου αέρα σε σχέση με το μέγεθός του σε σχέση με άλλα φίλτρα ίδιου μεγέθους αλλά το μειονέκτημά τους είναι ότι δεν φιλτράρουν τόσο αποδοτικά τον αέρα λόγω των μεγάλων κενών που υπάρχουν ανάμεσα στον αφρό. Και σε αυτό τον τύπο φίλτρων μπορείς να τα ψεκάσεις με ειδικό σπρέι λαδιού αλλά δεν βοηθά τόσο όσο στα φίλτρα γάζας.

Τέλος υπάρχουν και τα συρμάτινα φίλτρα που επιτρέπουν σαν τα αφρώδη φίλτρα μεγάλες ποσότητες αέρα αλλά δεν είναι τόσο αποδοτικά στην συγκράτηση σωματιδίων. Από την άλλη όμως είναι απλά και εύκολα στο καθάρισμα τους.

Θα προτείναμε να χρησιμοποιείται φίλτρα γάζας, αλλά αν και οι άλλοι τύποι φίλτρων κάνουν καλή δουλειά και φιλτράρουν τον αέρα αρκετά καλά.

Πως λειτουργεί ένα φίλτρο αέρα

Ο τρόπος που λειτουργούν τα φίλτρα είναι πολύ απλός. Τα βρίσκουμε στην αρχή του σωλήνα εισαγωγής ή κλεισμένα στο λεγόμενο φιλτροκούτι που υπάρχει σε κάθε συνηθισμένο αυτοκίνητο. Ο αέρας εισέρχεται στο φίλτρο πριν διαπεράσει κάποιον αισθητήρα ή μπει μέσα στον κινητήρα. Ολα τα φίλτρα έχουν ένα κύριο υλικό για να φιλτράρουν τον αέρα αλλά πολλά έχουν και ένα δεύτερο συρμάτινο δίχτυ όπου αποτρέπει την εισαγωγή μεγαλυτέρων αντικειμένων.

Το μέγεθος του φίλτρου αέρα

Τα φίλτρα μπορούν και φιλτράρουν ορισμένη ποσότητα αέρα για το μέγεθός τους. Οταν βελτιώνεις το αυτοκίνητό σου χρειάζεται περισσότερος αέρας να εισέρθει στο μοτέρ από όσο μπορεί να βάλει το φίλτρο με αποτέλεσμα να έχει αντίκτυπο στην απόδοση του κινητήρα και σε extreme περιπτώσεις μπορεί να μείνεις στιγμιαία από δύναμη και να πρέπει να αφήσεις το πόδι σου από το γκάζι.

Μπορεί να έχεις παρατηρήσει ότι σε βελτιωμένα και turbo αυτοκίνητα ο σωλήνας εισαγωγής κατασκευάζεται από αλουμίνιο. Ο λόγος που κατασκευάζεται από αυτό το υλικό δεν είναι καθαρά μόνο για την εμφάνιση. Είναι γιατί συχνά στην αρχή τους έχουν φίλτρα που συνήθως είναι μικρά με αποτέλεσμα να περιορίζουν τον αέρα που ρουφά η τουρμπίνα με αποτέλεσμα ο εργοστασιακός εύκαμπτος σωλήνας να συνθλίβεται και να φράζει από την υποπίεση που δημιουργεί η τουρμπίνα.

Ενα καλό παράδειγμα είναι με ένα Cosworth 600 ίππων, του οποίου ο ιδιοκτήτης το είχε εφοδιάσει με ένα μεταλλικό kit εισαγωγής προερχόμενο. Το αυτοκίνητο μόλις δοκιμάστηκε έκανε κομπιάσματα και είχε χάσει μέρος της δύναμής του.

Το πρόβλημα παρατηρήθηκε στο δυναμόμετρο όπου στο τέρμα γκάζι ο σωλήνας της εισαγωγής τσαλάκωνε και έκλεινε. Μόλις όμως τοποθέτησε πίσω το αρχικό φίλτρο που είχε το αυτοκίνητο που ήταν μεγαλύτερο αμέσως επανήλθε στην σωστή λειτουργία ο κινητήρας του. Μετά όμως τοποθέτησαν ένα νέο άκαμπτο σωλήνα εισαγωγής με το μικρότερο φίλτρο και δεν δημιουργήθηκαν προβλήματα γιατί ο μεταλλικός σωλήνας δεν μπορούσε να παραμορφωθεί.

Λαδώνοντας το φίλτρο

Οπως αναφέραμε πιο πάνω τα φίλτρα γάζας και μερικά από τα σιλικονούχα φίλτρα χρησιμοποιούν ένα λεπτό σπρέι λαδιού για να βοηθήσουν το φίλτρο να κατακρατήσει ακόμα και τις πιο μικρές βρομιές που υπάρχουν στον ατμοσφαιρικό αέρα και που είναι ανεπιθύμητες για την λειτουργία του κινητήρα μας. Αλλά σε αυτοκίνητα που είναι εξοπλισμένα με air flow meter (AFM, MAF) πρέπει να προσέχεις μην το παρακάνεις με το λάδι στο φίλτρο αέρα γιατί μπορεί να προκαλέσει ζημιά στον αισθητήρα του air flow meter και το αυτοκίνητο μετά να μην λειτουργεί σωστά. Τα παλιά air flow meter δεν είναι τόσο ευαίσθητα όσο τα καινούρια που είναι πιο εύθραυστα, για αυτό και χρειάζεται περισσότερο προσοχή.

Οδηγώντας χωρίς φίλτρο αέρα

Είμαι σίγουρος ότι έχεις δει ορισμένες κατασκευές, ιδιαίτερα αυτοκίνητα dragster, τα οποία τρέχουν χωρίς να χρησιμοποιούν φίλτρα αέρος. Αυτό δεν είναι τόσο ανόητο και επικίνδυνο όσο μπορεί να νομίζεις αλλά ταυτόχρονα δεν είναι καλή ιδέα για ένα αυτοκίνητο δρόμου. Τα πολύ δυνατά αυτοκίνητα dragster δεν χρησιμοποιούν φίλτρο αέρα διότι το φίλτρο από μόνο του αποτελεί έναν περιορισμό για τον εισερχόμενο αέρα. Εκτός από αυτό δεν υπάρχει και αρκετός χώρος για να χωρέσει ένα τόσο μεγάλο φίλτρο που δεν θα περιόριζε την εισαγωγή του αέρα που το μοτέρ πραγματικά χρειάζεται.

Σε αγώνες dragster είναι ασφαλές να τρέχεις χωρίς φίλτρο αέρα γιατί ο χώρος που τρέχουν τα αυτοκίνητα είναι ελεγχόμενος και δεν υπάρχουν τόσοι κίνδυνοι να απορροφήσει κάτι ο κινητήρας. Από την άλλη τα πράγματα στον δρόμο είναι πιο επικίνδυνα και η μη χρησιμοποίηση φίλτρου κρύβει αρκετούς κινδύνους. Για αυτό προσοχή!

Πάνελ ή κώνος

Υπάρχει μεγάλο δίλημμα αν καλύτερα είναι τα πάνελ φίλτρα ή τα φίλτρα σε σχήμα κώνου. Αυτό όμως βασικά εξαρτάται από το πόσο καλό είναι το φιλτροκούτι με το οποίο είναι εφοδιασμένο το αυτοκίνητο. Εάν το αυτοκίνητο είναι εφοδιασμένο με ένα αποτελεσματικό φιλτροκούτι που επιτρέπει την υψηλή ροή εισερχόμενου αέρα και μπορεί να ανταποκριθεί στην δύναμη που αποδίδει το μοτέρ μπορείς να το αφήσεις ετσι και να χρησιμοποιήσεις πάνελ φίλτρο. Επιπρόσθετα το φιλτροκούτι σταματά τον ζεστό αέρα από την μηχανή να εισέρθει στον κινητήρα και να μειωθεί η ιπποδύναμη του.

Αν όμως το φιλτροκούτι δεν επαρκεί για τις ανάγκες του κινητήρα τότε ένα μεγαλύτερο φίλτρο τύπου κώνου θα δώσει μεγαλύτερη ιπποδύναμη στο μοτέρ. Ο κώνος μπορεί να απορροφά ποσότητες ζεστού αέρα από τον κινητήρα αλλά και πάλι απορροφά τόση μεγαλύτερη ποσότητα αέρα, από το περιοριστικό φιλτροκούτι, που στο τέλος ευνοεί την απόδοση του μοτέρ.

Σε έναν ιδανικό κόσμο ένα πολύ καλό σχεδιασμένο φιλτροκούτι είναι καλύτερο. Αλλά στον κόσμο που ζούμε βλέπουμε ότι τα περισσότερα περιορίζουν την εισροή άπλετου αέρα, ειδικά σε κατασκευές που προορίζονται να αποδώσουν μεγάλες ιπποδυνάμεις, οπότε ένα kit εισαγωγής συνήθως είναι καλύτερο από το standard φιλτροκούτι.